TCDD genel müdürü Yazıcı: “Ücretsiz bilette istismarı birlikte önleyelim”

Engelli hakları mücadelesinin iki çatı örgütü Engelliler Konfederasyonu ve Türkiye Sakatlar Konfederasyonu önceki gün Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları (TCDD) Genel Müdürü Kamuran Yazıcı ile bir toplantı yaptı. Gündemde engellilerin seyahat hakkıyla ilgili sorunlar vardı.

Türkiye Engelliler Meclisi, 14 Ekim 2020

İki konfederasyonun başkanları TCDD Genel Müdürü Kamuran Yazıcı’nın daveti üzerine engellilerin seyahat hakkıyla ilgili son dönemlerde sıkça gündeme gelen sorunlarla ilgili olarak bir araya geldiler. 12 Ekim günü yapılan toplantıya Türkiye Sakatlar Konfederasyonu’nu temsilen Başkan Yusuf Çelebi, Genel Sekreter Ayhan Bahçeli ve Genel Mali Sekreter Hasan Bolat, Engelliler Konfederasyonu’nu temsilen Başkan Mustafa Özsaygı, Genel Sekreter Ömer Koç ve Ankara İl Engelli Meclisi Başkanı Veysi Sayın katıldı. Ayrıca, Kamuda Çalışan Engelliler Derneği’nin başkanı ve TCDD çalışanı Yıldıray Çınar da toplantıdaydı.

TCDD adına, Genel Müdür Yardımcısı Fikret Şinasi Kazancıoğlu ile birlikte misafirleri ağırlayan Genel Müdür Kamuran Yazıcı, engellilerin hızlı trenden ücretsiz yararlanması hakkının pandemi nedeniyle seyahat yasağı kapsamında kesintiye uğradığını, daha sonra seyahat serbestisiyle birlikte bilim kurulunun önerileri doğrultusunda yüzde elli kapasiteyle çalıştıklarını belirterek önce aynı oranda engellilere düşük kota uyguladıklarını, sonraki dönemde engellilerin COVID-19’a karşı korumasız olabileceği düşünülerek yolculuklarına izin verilmediğini, ücretli bilet alan engellilerin ise herhangi bir sorgulamaya tabi olmadan bilet almış olabileceklerini söyledi.

Türkiye Sakatlar Konfederasyonu’ndan Yusuf Çelebi, engellilere seyahat kısıtlamasının kabul edilebilir olmadığını, engellilerin seyahatiyle ilgili bazı istismarlar olabileceğini ifade etti. Çelebi “İki konfederasyon olarak TCDD yönetimiyle birlikte sorunu çözmeye hazırız” dedi.

Engelliler Konfederasyonu’ndan Mustafa Özsaygı ise toplantıda şunları dile getirdi:

“Engelli bireylerin insan olmaktan ve farklı olmaktan kaynaklı kazanılmış temel hakları vardır. Bu haklar engellilere lütuf olarak bahşedilmiş değildir, kazanılmış haklardır. Engellilerin seyahat hakkı da bunlardan biridir. Bu hakların elbette yasal dayanakları var. Başta Anayasamız, Birleşmiş Milletler Engelli Hakları Sözleşmesi ve 4736 sayılı kanun bu kazanımların temel yasal dayanaklarıdır. Bu hakların tamamen veya kısmen askıya alınması her şeyden önce temel yasaların ihlalidir. Bizler burada bu hakları tartışmak yerine varsa aksaklıkları gidermeyi konuşabiliriz. Geçtiğimiz dönemde bazı yanlış uygulamalar olmuş olabilir. Bugün itibariyle engellilerin toplu taşıma araçlarından amasız, fakatsız ücretsiz olarak yararlanmaları için bir uygulama başlatılmalı.”

Genel Müdür Yardımcısı Fikret Şinasi Kazancıoğlu da engellilerin ulaşım haklarının engellenmemesi gerektiğini, bunun yasal temel dayanaklarının olduğunu, Özsaygı’nın söylediklerine katıldığını ancak bazı istismarcı uygulamaları da hep birlikte engellememiz gerektiğini belirterek şunları söyledi: “Engellilerin hızlı trenlerden ücretsiz bilet aldıkları halde trenlere binmemeleri TCDD’de 2019 yılı itibarıyla sadece bu sebeple bir milyon TL’ye yakın gelir kaybına neden oldu. Boş yere bilet alıp kullanmamayı sorumsuzca alışkanlık haline getirenlere karşı bir yaptırım uygulanmalı. Ayrıca, refakatli yolculuk yapan bazı engelliler ücretsiz refakatçi hakkını istismar ediyor. Refakatçı kişiler engellilerle birlikte engellinin gideceği yere kadar gitmelidir. Bunu istismar edenlerin tespiti halinde gerekli müeyyide uygulanmalıdır.”

Genel Müdür Yazıcı engellilerin pandemi döneminden önce olduğu gibi hızlı trenlerden ücretsiz yararlanacaklarını, ancak bazı istismarların önlenmesinde konfederasyonlardan destek beklediklerini söyledi. İki konfederasyon başkanı da eğer bir istismar varsa onu mutlaka el birliğiyle bunun önlenmesi ve cezalandırılması gerektiği görüşünü dile getirdi. Yazıcı, “En kısa sürede iki konfederasyon başkanıyla birlikte Ulaştırma Bakanı Adil Kara İsmailoğlu ile mutabakata varılan konuları basının karşısında birlikte açıklamalarını öneriyorum” dedi. Konfederasyon başkanları bu öneriyi olumlu karşıladı.