Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürü Orhan Koç’u ziyaret ettik

20 Nis Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürü Orhan Koç’u ziyaret ettik

Engelliler Konfederasyonu’nun yeni yönetim kurulu üyelerinden oluşan beş kişilik heyet 24 Şubat 2020 Pazartesi günü Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürü Orhan Koç’u ziyaret etti. Ziyarete; Konfederasyon Başkanı Mustafa Özsaygı, Genel Sekreter ve Zihinsel Engelliler Federasyonu Başkanı Ömer Koç, Mali Sekreter Ayten Gürsoy, Samsun Engelliler Federasyonu Başkanı Mehmet Akbulut ve Örgütlenmeden Sorumlu Başkan Yardımcısı ve Engelsiz Bileşenler Federasyonu’ndan Mehmet Emin Baran katıldı.

Ziyaretimiz yakalanan pozitif hava nedeniyle bir çalışma ve müzakere toplantısına dönüştü. Engellilerin temel sorunlarına ilişkin karşılıklı değerlendirmeler ve çözüm önerileri üzerinde duruldu.

Bakım aylığı kriteri değişmeli

2828 sayılı yasaya göre ödenen bakım ücretinde gerekse 2022 sayılı yasaya göre ödenen muhtaçlık aylığında, engellinin hane içinde fert başına düşen gelir kriter olarak kullanılıyor. Bu durum, engelli gelir sahibi değilken geliri varmış gibi bir algı yaratıyor ve engelli bireyi daha çok ailesine bağımlı hale getiriyor. Böylece pek çok muhtaç engellinin bu hakları elde edememesi sonucu doğuyor.

Bu durumun yasada acilen düzeltilmesi gerektiği yönündeki görüşümüze hem kendisi hem de Aile Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı Zümrüt Selçuk’un katıldığını söyleyen Orhan Koç, “Konunun mali boyutu nedeniyle Maliye bürokratlarını da ikna etmemiz gerekir” dedi. 65 yaş aylığı alan yaşlı yurttaşlar için bir düzenleme yapılırken, engellilerle ilgili düzenleme ertelendi. Önerimize Orhan Koç’tan “Birlikte çözelim” karşılığı geldi.

İşsiz engelliler atama bekliyor

Bilindiği gibi 2012 yılında başlayan EKPSS uygulamasından sonra kamu personeli olarak istihdam edilen engelli sayısında, daha önceki yıllara göre önemli bir artış olmuş; EKPSS’nin olmadığı 2002 ile 2012 arasındaki 10 yılda 20.829 engelli istihdam edilmişken 2012’den sonraki altı yıl içerisinde 31.197 engelli kamu personeli istihdamı gerçekleşti. 2016 yılında yapılan EKPSS sonuçlarına göre 2016, 2017, 2018 yıllarında toplam 8.530 kişi kamu personeli olarak istihdam edildi. İşsiz engelliler bu yılın Mart ayı içerisinde bir atama beklentisi içerisinde. Mart ayında yeni bir atama yapılması yönünde çalışma yapılması gerektiğini vurguladık.

Bu önerimize Orhan Koç’tan yeni bir atamanın kesin olmayacağı yanıtı geldi. 26 Nisan’daki sınavın sonuçlarının beklenmesi gerektiğini, ayrıca kamu kurumlarının engelli kotası eksikliklerinin bildirilmesi halinde atama yapılabileceğini belirtti.

Engellilere erken değil, olağan emeklilik

Taşeron işçi olarak çalışan ve 696 sayılı KHK’nın 127. maddesiyle sürekli işçi kadrolarına alınan engellilerin erken emeklilik hakkının erken emeklilik zorunluluğuna dönüştürülmesi nedeniyle pek çok engellinin erken emekliliğe zorlandığı biliniyor. Oysa engelliler için erken emeklilik hakkı, seçimlik bir hak olup erken emeklilik zorunluluğu değildir. Bu gerçeği kabul eden 2018 yılında Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı yapan Jülide Sarıeroğlu bir genelge yayınlayarak zorunlu erken emekliliğe sevk edilen engelli işçilerin emeklilik işlemlerinin durdurulmasını istemiş; 696 Sayılı KHK’da değişiklik yapılarak sorunun kökten çözüleceğine söz vermişti. Ancak, kendisi bakanlıktan ayrıldığı için bu sözünü yerine getiremedi. Bu eksikliğin giderilmesi için bu yasama döneminde 696 sayılı KHK’da engellilere de erken değil olağan emeklilik hakkının kullandırılması yönünde bir değişiklik yapılması için çalışma başlatılmasını beklediğimizi ifade ettik.

Orhan Koç bu önerimizle ilgili sorunun çözüldüğünü, ilgili tüm kurumlara 696 no’lu KHK’nın uygulamasıyla atanan engellilerin diğer kişilerle birlikte emekli olabileceklerini, engelli çalışanlar aleyhine bazı uygulamaların tamamen uygulamadan kaldırıldığını, ilgili düzenlemeyi bizlere göndereceğini söyledi ve gönderdi. 375 Sayılı KHK geçici 23. ve 24. maddeleri Evde engelli yakınına bakıp evde bakım aylığı alan annelerin sigortalanıp emekli edilmeleriyle ilgili olarak; yasal düzenleme 2013 yılından bu yana bekleniyor. Orhan Koç bununla ilgili düzenlemenin Maliye Bakanlığının önerisiyle olabileceğini belirtti.

Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürü Orhan Koç adres değişikliklerinde 2022 ve bakım aylıklarının kesilmesi konusunda, ilçeler arası adres değişikliğinde kesilmediğini, iller arası adres değişikliğinin önceden bildirilmesi halinde kesilmeyeceğini söyledi.

5378 sayılı Engelliler ve Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun 15. maddesine dayanılarak, işitme engelli, dil ve konuşma bozukluğu olan bireylerin iletişim ihtiyaçlarını desteklemek için işaret dilinin dil bilimi yönünden çözümlemesi ve değerlendirmesini yapmak, yazılı ve görsel eğitim araç-gereçlerini hazırlamak, Türk işaret dili sistemini oluşturmak, işaret dili tercümanlarıyla öğreticilerini yetiştirmek ve farklı uygulamaları önlemek üzere Türk İşaret Dili Bilim ve Onay Kurulu (TİBDO) kuruldu. Sahadaki uygulamalara baktığımızda standart hale getirilmiş ulusal bir işaret dilimizin olmadığını görüyoruz. Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığının da içerisinde bulunduğu TİDBO en kısa zamanda Türk işaret dili sisteminin oluşturulmasına katkı sağlamalı ve yetiştirilecek işaret dili tercümanlarının yurt genelinde istihdamı sağlanmalıdır. Konfederasyon olarak ilgili komisyon çalışmalarında görev almak istediğimizi Genel Müdür’e ilettik. Kamu kurumlarındaki kadroların artırılmasının yasa değişikliğiyle mümkün olacağını söyleyen Koç, bu nedenle lobi çalışması yapmamızı önerdi.